1Toplu İş Sözleşmeleri
YILLAR AKDEDİLEN SÖZLEŞME SAYISI İŞYERİ SAYISI İŞÇİ SAYISI
1996 1.871 10.290 515.840
1997 2.056 12.966 841.518
1998 1.867 7.047 219.434
1999 2.286 12.373 828.458
2000 1.646 6.844 208.595
2001 4.454 14.211 775.478
2002 1.773 7.453 255.059
2003 1.607 7.806 629.240
2004 1.479 7.913 325.189
2005 3.977 14.388 587.456
2006 1.705 5.456 304.392
2007 1.972 9.734 459.449
2008 1.704 9.623 262.786
2009 1.995 11.544 504.796
2010 1.662 9.033 338.671
2011 1.939 14.057 422.802
2012 1.513 6.721 234.469
2013 2.642 17.288 657.485
2014 1.677 12.440 364.207
2015 1.632 16.912 645.048
2016* 2.453 9.131 451.786
2Grevler
YILLAR GREV SAYISI KATILAN İŞÇİ SAYISI KAYBOLAN İŞGÜNÜ SAYISI
1996 38 5.461 274.322
1997 37 7.045 181.913
1998 44 11.482 282.638
1999 34 3.263 229.825
2000 52 18.705 368.475
2001 35 9.911 286.015
2002 27 4.618 43.885
2003 23 1.535 144.772
2004 30 3.557 93.161
2005 34 3.529 176.824
2006 26 2.061 165.666
2007 15 25.920 1.353.558
2008 15 5.040 145.725
2009 13 3.101 209.913
2010 11 808 37.762
2011 9 557 13.273
2012 8 768 36.073
2013 19 16.632 307.894
2014 12 6.880 365.411
2015 27 7.940 128.801
2016* 20 2.100 83.367

Kaynak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
* İlk 11 ay
Not: 14 Mayıs-4 Haziran 2015 tarihleri arasında metal sektörü işyerlerinde yaşanan iş bırakma eylemleri yasal grev şartlarını taşımadığından ÇSGB Grev İstatistikleri’ne yansımamıştır.
TİSK tarafından yapılan hesaplamalara göre söz konusu eylemler nedeniyle 12 işyerinde toplam 32 .9 4 4 personel çalışmamış ve kaybolan işgünü sayısı 236.235 olmuştur.
3Lokavt
YILLAR LOKAVT SAYISI KATILAN İŞÇİ SAYISI KAYBOLAN İŞGÜNÜ SAYISI
1996 3 3.761 160.368
1997 4 4.083 62.236
1998 2 500 5.284
1999 4 931 76.470
2000 2 2.438 32.760
2001
2002
2003 2 888 110.415
2004 1 801 2.082
2005 1 118 59
2006 1 66 3.894
2007
2008 1 1.256 16.328
2009
2010
2011
2012
2013
2014 1 205 25.420
2015 1 42 168
2016* 1 42 1386

 

Kaynak: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı.
* İlk 11 ay

4Asgari Ücret Düzeyleri
Asgari Ücret Tespit Komisyonu 06.12.2016 tarihinde başlayan çalışmalarını 29.12.2016 tarihinde sonuçlandırmıştır.

Komisyonun aldığı karar uyarınca 2017 yılında uygulanacak asgari ücrete % 8 oranında zam yapılmış olup, belirlenen düzeyler aşağıda gösterilmiştir.

01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında

Saatlik Günlük Aylık
Asgari Ücret Asgari Ücret Asgari Ücret
7,90 TL 59,25 TL 1.777,50 TL
5Kıdem Tazminatı Tavanı
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 154.maddesi uyarınca kıdem tazminatı tavanının hesaplanmasında kullanılan aylık gösterge tablosunda yer alan rakamlar ile ek gösterge rakamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak aylık katsayı, Maliye Bakanlığı’nca çıkarılan 03.01.2017 tarihli Genelge’de 01.01.2017-30.06.2017 döneminde geçerli olmak üzere (0,096058), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanan taban aylık katsayısı ise (1,503595) olarak yeniden belirlenmiştir.

Buna göre 1 Ocak 2017 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kıdem tazminatı tavanı ile diğer bilgelere aşağıda yer verilmiştir:

KIDEM TAZMİNATI TAVANI (01 Ocak 2017’den geçerli)

(1500 göst. + 8000 Ek göst.) x 0,096058 k.sayı = 912,551
(1500 göst. + 8000 Ek göst.) x 0,096058 k.sayı x %215 = 1961,98465
1000 tab.ayl.göst. x 1,503595 tab.ayl.k.sayı = 1503,595
500 kıd.göst. x 0,096058 k.sayı = 48,029
4.426,16- TL/Yıl
6Çocuk Zammı
6111 sayılı Kanunun 117.maddesi uyarınca 657 sayılı Kanun’un 202.maddesinde yer alan çocuk sayısı sınırlamasına ilişkin cümle 25.02.2011 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.

0-6 yaş grubu (72 ay dahil) : 500 göst. x0,096058 k.sayı = 48,03.- TL/Ay
6 yaş üzeri : 250 göst. x0,096058 k.sayı = 24,01.- TL/Ay
7Aile Yardımı
2134 göst. x 0,096058 k.sayı = 204,99.- TL/Ay

Not: Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereğince çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir.
8İşsizlik Sigortası Prim Oranı
5234 sayılı Kanunun 19.maddesi uyarınca işsizlik sigortası prim oranları, 1.1.2013 tarihinden itibaren % 1 sigortalı, %2 işveren, % 1 devlet payı olarak uygulanmaya devam edecektir.
9Kısa Vadeli Sigorta Kolu Prim Oranı
Kısa vadeli sigorta kolu prim oranı 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren tüm işyerleri için yüzde 2 olarak uygulanacak

Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “İşveren Uygulamaları İle İlgili Programlarda Yapılan Düzenlemeler” konulu duyuruda;

– 1 Eylül 2013 tarihinden itibaren kısa vadeli sigorta kolu prim oranının, tüm işyerleri için yüzde 2 olarak dikkate alınacağı,

– Bu kapsamda işveren uygulamaları içinde yer alan CİCS programları ile işyeri tescil ve e-Bildirge programlarında gerekli değişikliklerin yapıldığı ve bu düzenlemelerin 1 Eylül 2013 tarihi itibariyle işletime açılacağı,

– Söz konusu programların işletime açılabilmesi için 30 ve 31 Ağustos 2013 tarihlerinde işveren uygulamaları ile ilgili programların Kurum tarafından işletime kapatılacağı belirtilmektedir.
10Sgk Primine Esas Kazanç Alt ve Üst Sınırları
01.01.2017-31.12.2017 tarihleri arasında uygulanacak asgari ücret ise Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından 1.777,50 TL olarak belirlenmiştir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 82. maddesinde 6761 sayılı Kanun’un 8 inci maddesiyle yapılan değişiklik uyarınca, alınacak primlerin hesabına esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise 7,5 katı olarak tespit edilmiştir. 1 Ocak 2017 – 31 Aralık 2017

 
ALT SINIR Günlük Aylık
59,25 TL 1.777,50 TL
ÜST SINIR Günlük Aylık
444,38 TL  13.331,40 TL
11Sgk Prime Esas Kazançlarından İstisna Tutulacak Yemek Parası, Çocuk Zammı ve Aile Zammı (Yardımı) Tutarları
5510 sayılı Kanunun 4.maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;

Yemek Parası 01/01/2017 ile 31/12/2017 tarihleri arasında; 59,25 TL x %6 = 3,56 TL (günlük)

Çocuk Zammı 01/01/2017 ile 31/12/2017 tarihleri arasında; 1.777,50 TL x %2 = 35,55 TL (aylık)

Aile Zammı (Yardımı) 01/01/2017 ile 31/12/2017 tarihleri arasında; 1.777,50 TL x %10 = 177,75 TL (aylık)

tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
12Hizmet Erbabına Sağlanan Yemeklerde İstisna Tutarı
Gelir Vergisi Kanununun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının 8 numaralı bendinde yer alan, işverenlerce işyeri veya işyerinin müştemilatı dışında kalan yerlerde hizmet erbabına yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatlere ilişkin istisna tutarı, 2017 takvim yılında uygulanmak üzere 14 TL olarak tespit edilmiştir.
13Engellilik İndirimi
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:296) ile engellilik indirimi tutarları 2017 yılında aşağıdaki şekilde tespit edilmiştir.

– Birinci derece engelliler için 900 TL,

– İkinci derece engelliler için 470 TL,

– Üçüncü derece engelliler için 210 TL.
14Gelir Vergisine tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife
Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No:296) kapsamında Gelir Vergisine Tabi Gelirlerin Vergilendirilmesinde Esas Alınan Tarife’de değişiklik yapılarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yer alan gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife, 2017 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere aşağıdaki şekilde yeniden belirlenmiştir.

13.000 TL’ye kadar % 15

30.000 TL’nin 13.000 TL’si için 1.950 TL, fazlası % 20

70.000 TL’nin 30.000 TL’si için 5.350 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL’nin 30.000 TL’si için 5.350 TL), fazlası % 27

70.000 TL’den fazlasının 70.000 TL’si için 16.150 TL, (ücret gelirlerinde 110.000 TL’den fazlasının 110.000 TL’si için 26.950 TL), fazlası % 35
15Kanuni Faiz Oranı
30 Aralık 2005 tarih ve 26039 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Bakanlar Kurulu kararı uyarınca 3095 sayılı Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine ilişkin Kanunun 1.maddesinde öngörülen kanuni faiz oranı 1.1.2006 tarihinden geçerli olmak üzere yıllık % 12’den % 9’a indirilmiştir.
16Özürlü, Eski Hükümlü ve Terör Mağdur Çalıştırma Oranları
26 Mayıs 2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 5763 sayılı Kanun ve 12 Temmuz 2012 tarih ve 28351 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6353 sayılı Kanun ile değişik 4857 sayılı İş Kanunu’nun 30.maddesi uyarınca İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç engelli, kamu işyerlerinde ise yüzde dört engelli ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi veya 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu veya 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Yedek Subaylar ve Yedek Askeri Memurlar Kanunu kapsamına giren ve askerlik hizmetini yaparken 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 21 inci maddesinde sayılan terör olaylarının sebep ve tesiri sonucu malul sayılmayacak şekilde yaralananları meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.

Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür. İşyerinin işçisi iken engelli hâle gelenlere öncelik tanınır.
17Ücretlerin Banka Aracılığıyla Ödenmesi
4857 sayılı İş Kanunu’nun 32. maddesinde yapılan değişiklik ve 18 Kasım 2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik” hükümleri uyarınca İş Kanunu hükümlerine tabi olan işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması halinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlü tutulmuşlardır.

Banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenlerin, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmaması halinde söz konusu ödemeler T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla gerçekleştirilecektir.
18Yeniden Değerleme Oranı
Yeniden değerleme oranı 2016 yılı için % 3,83 (üç virgül seksenüç) olarak tespit edilmiştir.
19İşkolu Barajını Aşan Sendikalar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca hazırlanan “6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu Gereğince; İşkollarındaki İşçi Sayıları ve Sendikaların Üye Sayılarına İlişkin 2016 Temmuz Ayı İstatistikleri Hakkında Tebliğ”; 30 Temmuz 2016 tarih ve 29786 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı.

Tebliğe göre, Türkiye’de istatistiklerin hazırlanmasına esas alınan işçi sayısı 13.038.351 sendikalı işçi sayısı 1.499.870 ve Temmuz 2016 itibariyle sendikalaşma oranı %11.50’dır. Ocak 2016 itibariyle tespit edilen sendikalaşma oranı ise %11.96 idi.

Ocak 2016 İstatistiklerine kıyasla toplam işçi sayısındaki artış 374.568 kişi; sendikalı işçi sayısındaki azalma ise 14.183 kişidir.

6356 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde yer alan işkollarında faaliyet gösteren sendikalardan %1 barajını geçenler aşağıdaki gibidir:

Avcılık, Balıkçılık, Tarım ve Ormancılık: TARIM-İŞ (Türkiye Orman, Topraksu, Tarım ve Tarım Sanayii İşçileri Sendikası) % 7.93, ÖZ ORMAN-İŞ (Öz Ormancılık ve Tarım, Avcılık ve Balıkçılık İşçileri Sendikası) % 16.32.

Gıda Sanayii: ŞEKER-İŞ (Türkiye Gıda ve Şeker Sanayii İşçileri Sendikası) % 2.39, ÖZ GIDA-İŞ (Öz Tütün, Müskirat, Gıda Sanayii ve Yardımcı İşçileri Sendikası) % 5.75, TEK GIDA-İŞ (Türkiye Tütün, Müskirat, Gıda ve Yardımcı İşçileri Sendikası)% 5.09

Madencilik ve Taş Temmuzları: TÜRK MADEN-İŞ (Türkiye Maden İşçileri Sendikası) % 13.08, GENEL MADEN-İŞ (Türkiye Genel Maden İşçileri Sendikası) % 4.86

Petrol, Kimya, Lastik, Plastik ve İlaç: PETROL-İŞ (Türkiye Petrol, Kimya, Lastik İşçileri Sendikası) % 8.12, LASTİK-İŞ (Türkiye Petrol, Kimya ve Lastik Sanayii İşçileri Sendikası) % 2.72

Dokuma, Hazır Giyim ve Deri: ÖZ İPLİK-İŞ (Tüm Dokuma, İplik, Trikotaj ve Giyim Sanayii İşçileri Sendikası) % 2.18, TEKSİF (Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayii İşçileri Sendikası) % 5.35, TEKSTİL (Tekstil İşçileri Sendikası) % 1.15

Ağaç ve Kâğıt: AĞAÇ-İŞ (Türkiye Ağaç Sanayii İşçileri Sendikası) % 1.80, SELÜLOZ-İŞ (Türkiye Selüloz, Kâğıt ve Mamulleri İşçileri Sendikası) % 1.71, ÖZ AĞAÇ-İŞ (Ağaç, Mantar, Sunta ve Mobilya Sanayii İşçileri Sendikası) % 4.49

İletişim: TÜRKİYE HABER-İŞ (Türkiye Telekomünikasyon, Posta, Telgraf, Telefon, İletişim, Bilişim, Çağrı Merkezi, Radyo, Televizyon İşçileri ve Hizmetlileri Sendikası) % 22.46, ÖZ İLETİŞİM-İŞ (İletişim İşçileri Sendikası) %1.63

Basın, Yayın ve Gazetecilik: BASIN-İŞ (Türkiye Basın, Yayın, Gazetecilik, Grafiker ve Ambalaj Sanayi İşçileri Sendikası) % 2.25, TGS (Türkiye Gazeteciler Sendikası) % 1.09, MEDYA-İŞ (Medya İşçileri Sendikası) % 2.05

Banka, Finans ve Sigorta: BASS (Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası) % 5.05, BANKSİS (Türkiye Banka ve Sigorta İşçileri Sendikası) % 2.86, BASİSEN (Banka – Sigorta İşçileri Sendikası) % 14.55, ÖZ FİNANS-İŞ (Öz Banka ve Sigorta Çalışanları Sendikası) % 12.52

Ticaret, Büro, Eğitim ve Güzel Sanatlar: KOOP-İŞ (Türkiye Kooperatif ve Büro İşçileri Sendikası) % 1.64, TEZ-KOOP-İŞ (Türkiye Ticaret, Kooperatif, Eğitim, Büro ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikası) % 1.98, ÖZ BÜRO-İŞ (Büro, Eğitim, Güzel Sanatlar, Ticaret ve Kooperatif İşçileri Sendikası) %1.05

Çimento, Toprak ve Cam: TÜRKİYE ÇİMSE-İŞ (Türkiye Çimento, Seramik, Toprak ve Cam Sanayii İşçileri Sendikası) % 14.01, KRİSTAL-İŞ (Cam, Çimento, Seramik ve Toprak Sanayii İşçileri Sendikası) % 4.25, ÖZ TOPRAK-İŞ (Toprak, Çimento, Seramik ve cam İşçileri Sendikası) %1.03

Metal: TÜRK METAL (Türkiye Metal, Çelik, Mühimat, Makine, Metalden Mamül Eşya, Otomontaj ve Yardımcı İşçileri Sendikası) % 12.71, ÇELİK-İŞ (Demir, Çelik, Metal ve Metal Mamulleri İşçileri Sendikası) % 2.42, BİRLEŞİK METAL-İŞ (Birleşik Metal İşçileri Sendikası) % 2.07

İnşaat: YOL-İŞ (Türkiye Yol, Yapı, İnşaat İşçileri Sendikası) % 2.51

Enerji: TES-İŞ (Türkiye Enerji, Su ve Gaz İşçileri Sendikası) % 24.05, ENERJİ İŞ (Enerji İşçileri Sendikası) %2.25

Taşımacılık: DEMİRYOL-İŞ (Türkiye Demiryolu İşçileri Sendikası) % 2.24, HAVA-İŞ (Türkiye Sivil Havacılık Sendikası) % 2.86, TÜMTİS (Türkiye Taşıma İşçileri Sendikası) % 1.26, ÖZ TAŞIMA İŞ ( Öz Hava, Kara ve Demiryolu Taşıma İş Sendikası) %2.51

Gemi Yapımı ve Deniz Taşımacılığı, Ardiye ve Antrepoculuk: LİMAN-İŞ (Türkiye Liman ve Kara, Tahmil, Tahliye İşçileri Sendikası) % 2.25, TÜRKİYE DOK GEMİ-İŞ (Türkiye Liman, Dok ve Gemi Sanayii İşçileri Sendikası) % 1.93, TÜRK DENİZ-İŞ (Türkiye Denizciler Sendikası) % 3.63

Sağlık ve Sosyal Hizmetler: SAĞLIK-İŞ (Türkiye Sağlık İşçileri Sendikası) % 4.53, ÖZ SAĞLIK İŞ ( Öz Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası) %4,20

Konaklama ve Eğlence İşleri: TOLEYİS (Türkiye Otel, Lokanta ve Dinlenme Yerleri İşçileri Sendikası) % 1.68, OLEYİS (Türkiye Otel, Lokanta ve Eğlence Yerleri İşçileri Sendikası) % 1.03

Savunma ve Güvenlik: TÜRK HARB-İŞ (Türkiye Harp Sanayii ve Yardımcı İşkolları İşçileri Sendikası) % 9.35, ÖZ-İŞ (Öz Savunma ve Güvenlik İşçileri Sendikası) % 10.07, GÜVENLIK-İŞ (Güvenlik ve Savunma İşçileri Sendikası) % 8.95, GÜVENLİK-SEN (Özel Güvenlik İşçileri Sendikası) %1.27, ÖZ-GÜVEN-SEN (Özel Güvenlik ve Koruma İşçileri Sendikası) % 2.41

Genel İşler: BELEDİYE-İŞ (Türkiye Belediyeler ve Genel Hizmetler İşçileri Sendikası) % 5.55, HİZMET-İŞ (Tüm Belediye ve Genel Hizmet İşçileri Sendikası) % 17.08, GENEL-İŞ (Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası) % 6.64
20Tisk Kapsamında Ücret ve işgücü Maliyeti Seviyeleri (Temmuz 2016)
TİSK KAPSAMINDA
ÜCRET VE İŞGÜCÜ MALİYETİ SEVİYELERİ
TEMMUZ 2016
ORTALAMA ORTALAMA
ORTALAMA BRÜT NET ORTALAMA
BRÜT GİYDİRİLMİŞ GİYDİRİLMİŞ İŞGÜCÜ
KÖK ÜCRET ÜCRET ÜCRET MALİYETİ
İŞKOLU-SENDİKA (TL/AY) (TL/AY) (TL/AY) (TL/AY)
AĞAÇ 2.609 3.744 2.866 4.820
CAM 2.685 5.208 3.723 6.677
ÇİMENTO 2.130 3.786 2.708 4.568
DERİ (1) (2) 2.138 4.085 2.805 4.707
GIDA (1) 1.983 3.155 2.316 3.763
İLAÇ 2.524 3.380 2.320 4.218
İNŞAAT (1) 1.747 2.769 1.979 3.392
KAMU-İŞ (2) 3.129 5.245 3.737 6.673
KİMYA (2) (4) 2.428 4.890 3.503 6.180
METAL (2) (4) (5) 2.059 3.635 2.721 4.378
MİKSEN (1) (3) (6) 3.310 6.612 4.446 8.115
MİS 2.938 4.882 3.270 5.935
ŞEKER (1) (2) 3.856 5.612 3.639 6.820
TEKSTİL (2) 1.965 3.255 2.411 3.787
TOPRAK (1) (2) (4) 1.799 2.749 2.024 3.367
TÜHİS (2) 3.460 5.628 3.740 7.081
AĞIRLIKLI ORTALAMA 2.969 4.943 3.425 6.171
Kaynak: Tisk

(1) Fazla çalışmaya ilişkin ödemeler, giydirilmiş ücrete ve işgücü maliyetine dahil değildir.
(2) Kıdem ve ihbar tazminatları, işgücü maliyetine dahil değildir.
(3) Net ücret hesabında asgari geçim indirimi dikkate alınmamıştır.
(4) Geçersiz fesih nedeniyle ödenen tazminatlar ve ücretler ortalama işgücü maliyetine dahil değildir.
(5) Net ücret hesabında eşi çalışmayan bir çocuklu çalışanın asgari geçim indirimi ve ilk vergi dilimi esas alınmıştır.
(6) 2016 yürürlük başlangıç tarihli toplu iş sözleşmeleri henüz bağıtlanmamıştır.


Ortalama Brüt Kök Ücret: Ayda 225 saat üzerinden hesaplanan ücret olup buna hafta tatili, genel tatil, yıllık izin ücretleri ile diğer izinler için yapılan ödemeler dahildir.
Ortalama Brüt Giydirilmiş Ücret: Ortalama Brüt Kök Ücret ve işçiye yapılan ikramiye, prim, yakacak, çeşitli sosyal yardımlar gibi nakdi ve ayni diğer tüm ödemelerin, fazla çalışma ücretleri dahil, toplamıdır (İşçinin doğrudan yararlanmadığı SGK primi işveren payı,
İşsizlik Sigortası Primi işveren payı gibi maliyet unsurları hariçtir.)
Ortalama Net Giydirilmiş Ücret: Ortalama Brüt Giydirilmiş Ücret – (eksi) işçiden yapılan kanuni kesintiler (SGK primi işçi payı, İşsizlik Sigortası Primi işçi payı, Gelir Vergisi, Damga Vergisi)
Ortalama İşgücü Maliyeti: Ortalama Brüt Giydirilmiş Ücret +(artı) Diğer Giderler (SGK primi işveren payı, İşsizlik Sigortası Primi işveren payı, işçi sağlığı ve iş güvenliği, kreş, spor, eğitim, harcırah giderleri, kıdem ve ihbar tazminatları, geçersiz fesih tazminatı, geçersiz fesih nedeniyle ödenen ücretler ve diğer haklar ile işgücü maliyetinin diğer unsurları)
21İmalat Sanayiinde Üretim, İstihdam ve Verimlilik
REEL İŞÇİLİK MALİYETİ ARTIŞI 2012’DEN BERİ HIZLANARAK SÜRÜYOR

TÜİK’in açıkladığı 201 6 yıl ının ikinci ç eyreği ne ait imalat sanayii üretim ve istihdam verileri kullanılarak yapılan hesaplamalara göre Nisan, Mayıs, Haziran aylarını kapsayan dönemde b ir önceki yıl ın aynı dönemin e k ıyasla üretim yüzde 2,6; verimlilik (işçi başına üretim) yüzde 3,6 oranlarında artarken, istihdam yüzde 0,9 oranında azaldı.

Buna karşılık, reel (enflasyondan arındırılmış) işgücü maliyeti artışı yüzde 14,2 gibi çok yüksek bir hıza ulaştı. Reel işgücü maliyeti üst üste 17 çeyrek dönemdir (51 aydır) yükseliyor (Tablo, Şekil 1 ve Şekil 2).

Nominal işgücü maliyetine gelince, yıllık artış hızı yüzde 17,9’a çıktı. Bu oran, enflasyondan yaklaşık 14 puan yüksek bir düzeyi ifade ediyor.

İmalat sanayiinde yıllık istihdam büyümesi 2014’te ortalama yüzde 3,1 iken, 2015’te yüzde 0,4’e indi ve 2015’in son çeyreğinde küçülmeye dönüştü. Bu süreci ücretteki ve sigorta primlerindeki hızlı artışlar yarattı.

2016’nın yüzde 30’luk asgari ücret artışının etkileri nedeniyle; sanayi istihdamındaki küçülme eğilimi belirginleşti. Reel işgücü maliyetinin yıllık artış oranı 2016’nın birinci çeyreğinde yüzde 15 ile son 8 yılın zirvesine çıkarken, ikinci çeyrekte de yüzde14,2 oldu.

Son 3 Yıllık Dönemde Verimlilik yüzde 6,5 Artış Gösterdi

2013 yılının ikinci çeyreğinden 2016’nın aynı dönemine uzanan son 3 yıllık dönemde verimlilik yüzde 6,5 artış gösterirken, reel işgücü maliyeti yüzde 28,9, üretim yüzde 9,7; istihdam yüzde 2,9 oranında yükseldi (Şekil 3).

İşgücü maliyeti ile verimliliğin birlikte değerlendirilmesini sağlayan ve bir birimlik üretimde işgücü maliyetinin rekabet gücüne etkisini yansıtan “birim işgücü maliyeti” endeksi ise aynı dönemde yüzde 21 artarak 104,7’den 126,7’ye yükseldi.

İşgücü maliyetinin verimliliğe kıyasla daha fazla artması, istihdamı olduğu kadar, yatırımları ve ihracatı da olumsuz etkiliyor.

Türkiye Ekonomisinin Verimlilik Artışını Çok Daha Yüksek Bir Düzeyde Sağlaması Gerekiyor

OECD’nin bu yıl yayınladığı Büyümeye Doğru Ekonomik Politika Reformları başlıklı dokümanında, gelişmiş ekonomiler ve yükselen ekonomilerdeki verimlilik artışları karşılaştırıldı.

Verilere göre, 2007-2014 döneminde çalışılan saat başına yıllık ortalama GSMH artışı Türkiye’de yüzde 0,3 oldu. 17 ülkeye (ABD, Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, İsveç, Japonya, Avustralya, Kanada, İspanya, Kore, Çin, Hindistan, Brezilya, Meksika, Endonezya, Türkiye) ait sonuçların yer aldığı karşılaştırmada Türkiye bu ülkelerden

4’ünden (İtalya, İngiltere, İsveç ve Meksika) daha iyi bir sonuç elde etti. Yıllık

ortalama verimlilik artış oranı Çin’de %8,4; Hindistan’da %6; Endonezya’da %3,5; Kore’de %3,4; Brezilya’da %1,2 oldu.

En gelişmiş ülkelerde de verimlilik artışı elde edildi; örneğin bu oran ABD’de %1,2; Japonya’da %0,7 düzeyinde gerçekleşti. Türkiye’nin aradaki gelişmişlik farkını kapatabilmesi için zengin ülkelere kıyasla ekonominin verimlilik artışını çok daha yüksek bir düzeyde sağlaması gerekiyor (Şekil 4).